Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi2
Bugün Toplam173
Toplam Ziyaret1663626
M. Demirel Babacanoğlu
karaisalihaber@hotmail.com
ÇUKUROVA’YI İŞGAL EDEN FRANSIZ ZULMÜ
05/01/2016

(Aralık 1918’de Çukurova Fransızlar tarafından işgal edildi.  Çukurova’nın insanları ayağa kalktı. Dişiyle, tırnağıyla, Atatürk’ten aldığı güçle Aralık 1921’de kovdu düşmanı. Beş Ocak 1922 günü Kumluk’ta (Seyhan Oteli, kolordu’nun bulunduğu alan) bayram yaptı. O günden bugüne her Beş Ocak’ta Çukurova’nın Kurtuluş Bayramını gerçekleştiriyoruz. Bugünkü bayram yeri Uğur Mumcu Meydanı’dır. Çukurova Kurtuluş Savaşı Destanı(1) adlı kitabımdan  Zulüm adlı şiirimi sunuyorum sizlere. Başramınız mutlu, kutlu olsun.)

 

Tarih 25 Kasım 1918

Fransız Albay Raymond

Yanında subaylarıyla

Mağrur, kostak  adımlarla

Girdi Adana’ya

Yerleşti Murat Palas Oteli’ne

Verdi ilk buyruğunu

Vali Nazım Bey’e

İsmail Sefa, Muhtar Fikri

Arıkoğlu Damar, Küçük Mustafa

Terketsin Adana’yı, dedi

...

 

Tarih 21 Aralık 1918

Suriye’den Lübnan’dan

Geldiler Ermeni gönüllüleri

Aldılar yerlerini

Çaldılar kilise çanlarını

Coştular, şiştiler 

Çektiler bayraklarını çarşı pazar

Yırttılar bayraklarımızı

 ...

 

Ne yapmalıydı Adanalılar

Toplandılar hemen

Kadirbeyoğlu Tevfik Beyi’n evinde

Karar aldılar telgraf çekmeye

İstanbul’daki Padişaha

Şöyleydi telgraf

Fransızlar işgal etti Çukurova’yı

Halimiz perişan

Kurtarsın bizi Padişahımız

 ...

Belirtelim burada

Mustafa Kemal’in

Ne söylediğini Adana eşrafına

Gelecek iyi değildir

İşgal edecek Çukurova’yı düşman

Ezecek sizi, öldürecek

Bugünden örgütlenin

Kazın korungalar*

Silahlanın

Sokmayın düşmanı buraya

Aldırmadı eşraf

Ama o, gitti bir bölük askerle

Gülek yoluna

Tarsus’un

Bayramlı, Kavaklıhan sırtlarında

Kazdırdı korungalar

 

Hoşnut olmadı bundan

Ekşidi Adana eşrafının yüzü

Yalvarır gibi konuştular

Sokma başımızı belaya Paşam

Nerden gelecek düşman dediler

Amma fakat işgal edilince Çukurova

Erdi başları göğe

Anladılar taşın sert olduğunu

 ...

Çukurova İşgal Komutanı

General Döfyo

Attı Nazım Bey’i valilikten

Getirdi yerine

Klonel Administratör Bremond’u

Jandarma Genel Komutanlığına

Klonel Norman’ı

Jandarma Merkez Komutanlığına

Kaptan Lopi’yi

 ...

Karanlık günler başlıyordu

Ezinç görecekti Adana

Fransızlar girdiler okullara

Dağıttılar sıraları masaları

Yağmaladılar

Dayanamadı  bir kız çocuğu

Tükürdü yüzlerine

....

Fransız kılıklı Ermeniler

Bastı Vanlı Sarraf Ahmet Efendi’nin evini

Güpegündüz süngülediler, akıttılar kanını

Gık demedi Ahmet Efendi

Aldılar altınlarını

Soydular evini

...

Gece  bir gün 

Eski İstasyon’da

Komiser Mustafa Bey’in

Evini bastılar

Yaşlı annesini

Kendisini

Paramparça ettiler

Tanınmış Hat Hocası     

Haşim Hoca’yı da

...

 

Yine bir gün soruldu

İsmail Sefa Özler’in evi

Derin korkuya kapıldılar

Haber verdiler

Vali Nazım Bey’e

Yapacağı bir şey yoktu

Ne gelir elimden dedi

Büktü boynunu

...

 

Herkes bakacaktı başının çaresine

Sırt sırta verecek

Bir yumruk olacak

Vermeyecekti düşmana canını

 

Toplandılar gizlice

Bir gün bir evde

Bir gün bir evde

Konuştular

Düşündüler

Sözleştiler

Kolladılar birbirlerinin evini

 ...

 

Bayrağımızı nerede görse Fransız

Çıldırıyordu

Hemen indiriyordu gönderden

Ammaaaa!

Yalnızca bir bayrak vardı ki

Adana Lisesi** gönderinde

İnmeyen

Gördükçe öfkelenirdi

Bremond Efendi

Kan sıçrardı beynine

Yenildi öfkesine

Çağırdı adamlarını

Sürün dedi

Okul Müdürü Ramazan Bey’i

Adana dışına

              Sürdüler

 ...

Tarih 19 Ocak 1919’du

Güvenlik hiç de iyi değildi

İlan etti sıkıyönetim

Albay Bremond

Yayınladı bildiri

Kimde silah varsa

24 saatte

Teslim edecek bize

Etmeyenler

Dizilecek kurşuna

Denildi

 

 

Bütün bunlar

Gerekçe edilerek

Girildi evlere

Ne varsa alındı

Halılar

Gümüş takımlar

Antika eşyalar

Altınlar

Paralar

 

Birkaç mermi bulundu diye

Tevfik Kadri Bey’in evinde

Çarmıha gerdiler  Kadri Bey’i

Köprü başında

Kırbaçladılar

Saçaklı tel kırbaçla

 

Yetmedi

Ayırdılar halkı kulüp kulüp***

Arap

Kürt

Boşnak

Asuri

Güldani

Yok saydılar Türkü

 

Diyorlardı ki Ermeniler

Azınlıktasınız siz

Oylama yapalım

Kazanırız  biz

Topladılar kulüp başkanlarını

Evet mi  hayır mı

Hayır dedi başkanlar

Osmanlı’da kalacağız biz

         ...

Arıkoğlu Damar

Çıkarken bir gün fotografçıdan

Tutukladı Komiser Krikor

Götürdü sürüye sürüye

Jandarma Komutanı Kaptan Lopin’ye

Hapsedildi Arıkoğlu

İlerigelenden

Haltan

Vardı yüzlerce içerde

 

Valilikten atmışlardı çoktaan

Nazım Bey’i

Bakıyordu yerine

Lazistan Mebusu  Esat Bey

Baş vurdular Esat Bey’e

Zulümden kurtulalım diye

Esat Bey 

             Açtı elini

Mahçup, çaresiz

Anlatmaya çalıştı

Elinde

Bir şey olmadığını

         ...          

 

 

 

Bir de Kürt Reşit çetesi vardı

Halkı soyup soğana çeviriyordu

Köyler basıp, köyler göçüren

Fransız Türk demiyordu

Ateş ediyordu herkese

Amma yine de  Türklere

Fransız zulmü ağır geliyordu

Bu yüzden tutuyorlardı Kürt Reşit’i

Saklıyorlardı evlerinde

Çıldırıyordu Fransız

Kürt Reşit’i tutanları

Misis’te

Diziyordu kurşuna

Hacali Tekkesi yanında

 ...

 

Bir olay da şöyle:

İşgaldan önce

Vahan  Ağa

Karşıyaka’daki

Çırçır Fabrikasında

Sevişiyordu Şantöz Laçin’le

Çarşı Ağası Fettah

Taş koydu tekerine

Yaptı suçüst

Götürdü karakola

 

Vahan Ağa

Unutmadı  bunu

İşgal edilince Çukurova

Polis Müdürü oldu

Yakalattı  Fettah Efendi’yi

Attırdı hapse

Geçirdi işkenceden

İstedi para bin lira

Olsaydı eğer

Kurtulacaktı Fettah Efendi

Dizdiler kurşuna onu da Misis’te

……………………………….

(1) M.Demirel Babacanoğlu, Çukurova Kurtuluş Savaşı Destanı, Kendi y. 2008 

  *Siper  **Taşköprü yakınında şimdi Kültür Sanat Merkezi.  ***Etnik dernek.

 



956 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

HAYRETTİN İVGİN DERGİLERİ - 05/03/2024
HAYRETTİN İVGİN DERGİLERİ
FİLLİ KÖY - 21/02/2024
FİLLİ KÖY
ARİF NİHAT ASYA - 19/02/2024
ARİF NİHAT ASYA
SÖZLÜ ÖYKÜCÜLÜĞÜZ CAN ÇEKİŞİYOR - 15/02/2024
SÖZLÜ ÖYKÜCÜLÜĞÜZ CAN ÇEKİŞİYOR
SEVGİLİLER GÜNÜ - 15/02/2024
SEVGİLİLER GÜNÜ
ACI DEPREM - 15/02/2024
ACI DEPREM
ADANA TUYAP KİTAP FUARIN’NDA OKUDUĞUM ŞİİRLER - 06/02/2024
ADANA TUYAP KİTAP FUARIN’NDA OKUDUĞUM ŞİİRLER
ÖDÜL TÖRENİ YENİ YIL - 29/12/2023
ÖDÜL TÖRENİ YENİ YIL
Yeni Adana’nın yaşamı - 26/12/2023
Yeni Adana’nın yaşamı
 Devamı
AlışSatış
Dolar32.222232.3513
Euro35.110935.2516