Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam183
Toplam Ziyaret1663636
M. Demirel Babacanoğlu
karaisalihaber@hotmail.com
HALK ÖYKÜLERİNDE TOPLUMSAL GERÇEKÇİLİK
17/01/2019

 

Çoğu halk öykülerinin yazarı belli değildir. Halktan biri ya da birkaçı üretiverir bu öyküleri. Halk benimser, katkılarda bulunur. Böylece halkın ortak ürünü olarak çıkar ortaya.

Yazınsal deyişle ‘anonim’ olur.

Halk öyküleri baskıcı yönetimlere, baskıcı kişilere, baskıcı ortamlara karşı doğmuşlardır. Halk, ‘heka, hekaye, mesel, metel’ der. Her olumsuzlukta, ya da her olay sonunda anımsanır, anlatılır. Bu ürünler, padişah, keloğlan, İncili Çavuş, dev, ejderha, cin, şeytan, fıkra gibi anlatım öykülerdir.  Söz konusu öykülerde geçen padişah, dev, kral, bey, derebey, ejderha gibi ögeler güçlüleri temsil ederler. Onlar giderse yerine yeni beyler, yeni krallar, yeni padişahlar gelir. Ama, her öykü sonunda bu devlerin yenildiği görülmüştür. Yani, kötüler yitirir; iyiler kazanır.

Halkı sevindiren, mutlu eden, yaşamı kolaylaştıran bir düzen özlemiyle anlatılır bu öyküler. Geçmişten günümüze, atalardan aktarılarak gelir. Yazılmazlar, oluşturulur, sözlü anlatılırlar. Her aktarmada, her anlatımda, çağın önem ve anlamına göre konum alır, yenilenir, değişik versiyonlara sahip olur. Bir padişah öyküsü, bir dev, bir keloğlan, bir ejderha, bir İncili Çavuş, bir Nasrettin Hoca öyküsü düşünün, her öykünün neler yapmak, neler söylemek, neler anlatmak istediklerini hemen anlayabilirsiniz. Yenilmeyen kral, padişah, ağa,  bey, ejderha yoktur. Özlenen, hayal edilen, mutlu bir düzen beklenir. Yaşantımız halk öyküsünde anlatıldığı gibi olsa diyenlerimiz az değildir.

Rahmetli teyzem bize çok sayıda halk öyküleri anlatmıştı; ben onların çoğunu yazdım. Hiç de sansür yapmazdı. Onun dilinde ‘sansür’,  ‘müstehcen’ diye bir sözcük yoktu. Kent ve seçkinlerin yaşamında  ‘sansür’, ‘müstehcen’ kavramları çıkıyor, öne geçiyor. Ondan sonra şura müstehcen, bura müstehcen diye sansür yapılıyor. Özellikle sanatçıların baş belası oluyor sansür!

Halkı yönetenler gerçeklerden, toplumsal gerçeklerden korkuyorlar. Gerçekler tehlikeli duruma geçiyor(!).  Gerçeği, hele de toplumu kapsayan gerçeği söylemek, yazmak zor oluyor. Gerçeği, yalnızca gerçeği söyleyip yazdıkları için birçok aydınımızı yaşamdan olmuştur. Ama, ne yapılırsa yapılsın gerçeklerin üstü örtülemiyor. 

Onun için halk öyküleri önemlidir.

Siz de bildiğiniz halk öykülerini yazınız.



660 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

HAYRETTİN İVGİN DERGİLERİ - 05/03/2024
HAYRETTİN İVGİN DERGİLERİ
FİLLİ KÖY - 21/02/2024
FİLLİ KÖY
ARİF NİHAT ASYA - 19/02/2024
ARİF NİHAT ASYA
SÖZLÜ ÖYKÜCÜLÜĞÜZ CAN ÇEKİŞİYOR - 15/02/2024
SÖZLÜ ÖYKÜCÜLÜĞÜZ CAN ÇEKİŞİYOR
SEVGİLİLER GÜNÜ - 15/02/2024
SEVGİLİLER GÜNÜ
ACI DEPREM - 15/02/2024
ACI DEPREM
ADANA TUYAP KİTAP FUARIN’NDA OKUDUĞUM ŞİİRLER - 06/02/2024
ADANA TUYAP KİTAP FUARIN’NDA OKUDUĞUM ŞİİRLER
ÖDÜL TÖRENİ YENİ YIL - 29/12/2023
ÖDÜL TÖRENİ YENİ YIL
Yeni Adana’nın yaşamı - 26/12/2023
Yeni Adana’nın yaşamı
 Devamı
AlışSatış
Dolar32.222232.3513
Euro35.110935.2516