Çocuk için okul yepyeni bir olaydır. Anne baba okul eğitimi almışsa, okula giden ağabey, abla, komşulardan çocuklar varsa, çocuk az/çok okul hakkında bilgi edinir, okula hazırlanır.. Bu konumdaki çocuklar ilk kez okula başladıklarında fazlaca güçlük çekmezler.. Böyle eğitimli bir alandan gelmiyorsa çocuk, okula ilk vardığında şaşırır.. Onun için her şey yeni ve yabancıdır.. Ailesinden ayrılmak istemez, okula gelmek istemez.. Böyle durumlarda çocuğa aileden en yakınlardan biri çocukla bir süre okula gelmelidir… Söz konusu süre, çocuk okula alışıncaya, okulu benimseyinceye dek sürebilir..

Değilse, bu tür çocuklar mızmızlanır, ağlarlar, okula, arkadaşlarına, öğretmenlerine uyum sağlamakta güçlük çekerler.. Öğretmenliğim sırasında böyle örneklerle karşılaşmışımdır.. Bazı çocukların yakınları, çocuklarını yıl sonuna dek izlemişlerdir.. Tek çocuğu olan bir aile babasına tanık olmuştum; çocuğunu her teneffüste izlerdi. Çocuk arkadaşlarıyla oynarken, baba da arkasından koşardı, her yetiştiğinde çocuğun ağzına bir lokma yiyecek verirdi. Kimi çocuk yakınların da okul çıkışında gelip, çocuklarını alıp evlerine götürürlerdi. Sınıfına girmek istemeyen bir çocuğu uyarmıştım; beni taşa tutmuştu.. Öyle de olsa, böyle de olsa çocuklar öğretmenlerin yakın ilgileriyle okul ne olduğunu öğreniyorlar..

Bir öğrencim de sokak çocuğuydu. Babası vardı, annesi öveydi. Övey anneyle geçinemiyorlardı.. İkisiyle de görüşmüş  konuşmuştum. Sorun çözülemedi. Sonra çocuğu, ‘Sokak Çocukları Derneği’ korumaya almıştı.. Bu çocuğu mezun ettim.. Delikanlı olunca da birkaç kez karşılaştık.. Dernekten memnundu. Kendisinin sınıfta olmadığı bir gün arkadaşlarıyla bu çocuğu konuştuk.. Onu rencide etmeden, onunla konuşmalarını, ona yardım etmelerini anlattım. Çocuk kısa zamanda düzeldi, okula, sınıfa uyum sağladı.. Bir öğrencim de ivedi konuştuğu için harfleri, heceleri atlıyordu. Onu dikkatle dinliyordum; ivedi etme, seni dinliyorum diyordum.. Konuşmaları çok geçmeden düzeldi..

Bir eğitimcinin görevi tek yönlü değildir.. Çocukları bir ham madde olarak düşünecek olursak, bu ham maddenin işe yarar hale getirilmesi öğretmenin elindedir.  O nedenle Atatürk, “Muallimler, yeni nesil sizin eseriniz olacaktır” demiştir.. Her öğretmen eserini dikkatle oluşturmalıdır. Her fırsatta eserini denetlemeli, gözlemlemelidir. Bana kalırsa, son yıllarda öğretmenler ellerine aldıkları ham maddeyi iyice yoğurmamışlardır.. Yani ham madde “eser” haline gelmemiştir.. Bugün çektiğimiz sıkıntı, gidişin kötülüğü buna bağlıdır.. Çumhuriyet verileri satılıyor, kazanımları kaldırılıyorsa, komutanlar içeri atılıyorsa (…) öğretmenler, şapkalarını önüne koyup düşünmeliler..