Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi3
Bugün Toplam95
Toplam Ziyaret1796065
M. Demirel Babacanoğlu
karaisalihaber@hotmail.com
SÖZLÜ ÖYKÜCÜLÜĞÜZ CAN ÇEKİŞİYOR
15/02/2024
(Dünya öykü günü kutlu olsun, sunuyorum yazımı:)
Ben yaştakiler anımsayacaklardır. Eskiden her evde öykü, masal,  güldürü anlatıcı dede nine bulunurdu. Günümüzde, radyo, TV, bilgisayar, sayısal telefonlar, dede ninenin yerini aldı(!).
Halk öykücülüğümüz uzun bir geçmişe, sözlü anlatıma dayanır. Söz konusu araçların çıkmasıyla, sözlü halk öykücülüğü gerilemiştir. Çünkü, bu öyküler bugün bile yazıya geçirilmiş olduğu söylenemez! Teknoloji yıldırım hızıyla gidiyor. Onun hızına yetişmek olası değil! Bu hıza ayak uyduramayanlar geride kalıyor. Teknoloji toplumuyla çelişki içine düşüyor. Bu da toplumsal hoşnutsuzluğa neden oluyor. İnsanlar arasındaki anlaşmazlık belki de bu yüzden bitmiyor.
Masal, öykü, güldürüler yerini anlamsızlık akımları alıyor. Giderek iyice kişiselleşiyor. Bu olay, bilgisayarda, telefonda sen beni beğen, ben de seni beğeneyim sözleşmesine dönüşüyor. Bakınız “facebook”ta  “beğen, yorum yap, paylaş” imleri bunun kanıtları değil mi? Bu yetmiyormuş gibi,” twitter, whatsapp, instagram” da cabası… 
Sözlü anlatıcılığımız can çekişiyor. Bu durum, bizim sözlü anlatımı içeren öykü, masal gülütlerin yazıya geçirilmekte geç kaldığımızı göstermektedir. Dileyen, kitapçılara gidip kısa bir araştırma yapsa kaç halk öyküsü kitabı bulabilir? Belki kütüphanelerde eski yayınlardan birkaç kitap! Adana Kitap Fuar’nda yayınevlerini dolaştım Battal Gazi Destanı adlı kitabı bulamadım.(*)
Eskiden çerçiler cıncık buncuk, yiyecek içecek, giyecek yanında halk kitapları (Kerem İle Aslı, Karacaoğlan, Aşık Garip, Sürmeli Bey, Tahir ile Zühre, Leyla ile Mecnun, Hikayeyi Geyik, Mevlit, Hazreti Ali Cenkleri…) da satarlardı. Nere gitti bu kitaplar satıcılar!? 
Çukurova’da öykücülüğe geçtiğimizde ilkin Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Demirtaş Ceyhun, Muzaffer İzgü, Osman Şahin, Turan Altuntaş’ı (…) görüyoruz. Ne yazı ki, Çukurova öykücülüğünde bu insanları anmakta uzak durulduğu gibi, sonrasında gelen öykücülere de yakın durulmuyor. Kıskançlık çıkıyor öne! Yukarıda adını saydığımız öykücülerden kaç kitap alınmıştır? Bir araştıran var mı bilmiyorum? Bunlar Adana edebiyatçılarını düşündürmez mi?
Orhan Kemal, tarım, sanayi işçilerini, ağalarını ve Çukurova’nın sosyal yapısını anlatırken karşılıklı konuşmalara ağırlık verir. Halk deyişleri, biçimleri, söyleyişlerinden oldukça yararlanır. Doğrudan betimlemeleri kısa olarak belirtir. Betimlemeleri karşılıklı konuşmalar içerisinde çarpıcı bir biçimde yoğurur.Kahramanlarına oldukça saygılıdır. Hiç birini yermez, aşağılamaz. Akıcı, lirik biçem kullanır. Arkasız hırkasızların yazarı olduğunu belirtir. Çukurovasız edemez, nere gitse Çukurova’yı anlatır…
Yaşar Kemal, Çukurova düzlüklerindeki çakır dikenlerini, otları, bitkileri uzun uzun betimler. Onun için bir yaprağın daldan düşüşünü on beş sayfada anlatır derler. Ağaların ele geçirdiği topraklarda çalışan ırgatlar ve onların çelişkileri, kavgaları anlatılır öykülerinde. Çukurova’nın dayandığı Toros dağlarında barınan eşkıyaların ağalarla olan savaşımları ağırlık kazanır. Mitolojik öğeler yer alır anlatımlarında. Öyküleri, romanları halk şiiri , halk destanı gibidir. Akıcı, sürükleyici, lirik bir anlatımla karşılaşır coşarsınız. Okumaya başladığınız öyküyü bir türlü bırakamazsınız.
Demirtaş Ceyhun uzun tümceler kurarak anlatır öykülerini. İlginç sözünü çok kullanır. Betimlemeler bu tümcelerini içerisinde yer alır. Sınıfsal konulara daha çok yer ayırır. Kent, kırsal ilişkilerini işler. Kimi zaman kahramanları İstanbul’a gider gelirler. Hatta öyle ki, at arabasıyla da gittikleri olur. Kentte nerede kalınacağı, nasıl yaşanacağı pek düşünülmez. Onun nitelikli kahramanları kente geldiklerinde kırsal alanda yaşıyormuş özentisi  gösterirler. Atlarını binip Seyhan Irmağı kıyısında gezintiye çıkarlar. Otomobillerine bir türlü alışamazlar. 
Muzaffer İzgü ise kendi yaşamından yola çıkarak teneke gecekondu evlerde yaşamını sürdüren ailelerin, işçilerin öykülerini, sıkıntılarını derin anlamlı betimlemelerle anlatır. Mizah öykücülüğünde çok yol kat eden yazar çocuklar için de öyküler yazmaktadır. Her öyküsünde bir çıkış noktası vardır. Ali Babanın Çiftliği öyküsünden yola çıkarak toplumsal yapıdaki haksızlıkları, cingözlükleri eleştirir. Dayak Birincisi, Benim Balonum, Bando Takımı, Donumdaki Para (…) adlı öyküleri belli çıkış noktalarıyla oluşturulmuş öykülerdir. Hele Zıkkımı Kökü adlı uzun öyküsü başlı başına bir yaşam bütünlüğünü eleştiren bir baş yapıttır. Kendi evinden, kendi ailesinden yola çıkılarak yazılmıştır bu yapıt. Güldürür, düşündürür, çözüm aratır, buldurur. Ağalara, beylere, sömürüye karşıdır.
Osman Şahin sanki bir yergi ustasıdır. Toplumsal çarpıklıkları somut bir biçimde verir. Neredeyse her öyküsü filme alınmıştır. Halkı da yönetenleri de eleştirir… Sağlam keskin özlü tümceler kurar. Son Yörük kitabında Toroslarda yaylalarda yaşayan Yörükleri anlatır. Onların yaşam tarzlarını elle tutar gibi algılarsınız. Onların uzun yaman sırlarını öğrenirsiniz.
Turan Altuntaş’ın kahramanları hep bildiği gördüğü yakından tanıdığı insanlardır. Öyküyü yazmadan önce bunları eşe dosta anlatır. Sezgileriniz güçlüyse yakında bir öykü geleceğini bilirsiniz. Cikletçi Nazif, Tablacı, Mermerci Mehmet, Çapraz Etem, Saraylı onun kahramanlarından bir kaçıdır. Öykülerinde aşka, cinselliğe yer yoktur. Orhan Kemal’in bir süreğidir. Onun biçeminde yazar öykülerini. Arkasız hırkasızların yazarı olduğunu söyler.
09.01.2017, Adana
(*) Battal Gazi Destanı adlı kitabı bulan lütfen bana haber veriniz.



164 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

CEM SULTAN - 09/10/2024
CEM SULTAN
UYKUSUZLUK ÖYKÜSÜ - 06/10/2024
UYKUSUZLUK ÖYKÜSÜ
YAŞAM BU BUDEĞİL Mİ - 05/08/2024
YAŞAM BU BU DEĞİL Mİ
ÜZÜM VE YARARLARI - 29/07/2024
ÜZÜM VE YARARLARI
İNSANLIK SAVAŞLA DENENMEZ - 20/07/2024
İNSANLIK SAVAŞLA DENENMEZ
MADIMAK - 03/07/2024
MADIMAK
KARIŞIK İŞLER - 24/06/2024
v
BABALAR GÜNÜ KURBAN BAYRAMI - 17/06/2024
BABALAR GÜNÜ KURBAN BAYRAMI
BANA GELEN KİTAPLAR - 28/05/2024
BANA GELEN KİTAPLAR
 Devamı
AlışSatış
Dolar34.128334.2651
Euro37.320237.4697