Haziran ayının son haftası tüm Türkiye’yi etkisi altına alan Afrika sıcakları ve sonrasında esen şiddetli poyraz nedeniyle hasadı gelmiş ürünleri tarlada sararan karpuz üreticileri, Adana’nın poyrazdan etkilenen bölgelerinin afet kapsamına alınmasını istiyor.
Yüreğir Ziraat Odası öncülüğünde bir araya gelen Çukurovalı karpuz üreticileri, Adana Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Muhammet Ali Tekin’e, uğradıkları zararın boyutlarını anlattı.
Ocak ve Şubat aylarında don nedeniyle kuruyan karpuz fidelerinin yerine ikinci kez ekim yaptıkları için zararlarının katlandığını vurgulayan üreticiler, bölgede büyük bir afet yaşandığına dikkat çektiler.
SEKTÖRDE PANİK BÜYÜK
Hava sıcaklığının 50 dereceyi gördüğü günlerde aniden bastıran poyrazın, henüz hasat günü gelmemiş karpuzu olgunlaştırdığını, olgunlaşmış karpuzu da sarartıp hasat edilemeyecek duruma getirdiğini belirten üreticiler, karpuzun para etmemesi ve çiftçinin afetten zarar görmesinden dolayı bölgede üreticisinden fidecisine, ilaççısından işçisine herkesin büyük panik içerisinde olduğunu ifade ettiler. Üreticiler, poyrazdan etkilenen Adana’nın bir an önce afet bölgesi ilan edilerek, yaraların sarılmasını istediler.
ÜRETİCİDEN TARSİM’E TEPKİ
Toplantıda, poyrazı sigorta kapsamına almayan TARSİM’e yönelik tepkilerini ve memnuniyetsizliklerini de dile getiren üreticiler, “Seneye hiçbir çiftçi sigorta yaptırmayı düşünmüyor. Herkes şikayetçi. Ürünü dolu vurmuş, TARSİM yüzde 18 hasar tespiti yapmış. Toplam sigorta bedeli üzerinden muafiyet oranı yüzde 10. Geri kalan yüzde 8 de zaten çiftçinin ödediği prim. Ayrıca, yüzde 100 dahi olsa üreticinin zararının en fazla yüzde 67’si karşılanıyor. Çünkü yüzde 10’dan hariç, ürüne göre yüzde 25 civarında bir kesinti daha yapılıyor. Üreticinin mağduriyetinin giderilmesi için bu kesintilerin de tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde TARSİM de üretici için çare değil” dediler.
“ÜRETİCİNİN DEVLETİN ŞEFKAT ELİNE İHTİYACI VAR”
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, Afrika sıcakları ve sonrasında 1-2 Temmuz’da esen şiddetli poyrazdan en fazla Yüreğir ve Seyhan bölgesinin etkilendiğini söyledi.
Dünyanın üç büyük ovasından biri kabul edilen Çukurova’nın bereketli topraklarında, yaşanan afet nedeniyle bugün acı ve gözyaşının hakim olduğunu belirten Doğan, ekim zamanı don, hasat zamanı poyrazın vurduğu çiftçinin, devletin şefkat eline ihtiyacı olduğunu kaydetti. Çiftçinin asıl ödemelerinin bundan sonra başlayacağını ifade eden Doğan, “Üreticinin borçlarını ödeme şansı kalmadı. Çünkü karpuz afet nedeniyle tarlada kaldı. Zarar görmeyen bölümü de zaten nakliyesini karşılamadığı için alıcı bulamıyor. Herkesin içi yanıyor. Ayrıca, sektörde bir panik başladı. İlaççıda, fidecide, işçide, mazotçuda panik var. Herkes parasını kurtarmanın derdine düşmüş durumda. Karpuzun para etmediğini duyan, henüz vadesi gelmemiş alacağının peşine düşüyor. Sektör tamamen kilitlenmiş durumda” dedi.
“ÜRETİCİNİN MAĞDURİYETİ TÜM SEKTÖRÜ ETKİLEYECEK”
Çiftçinin tefecinin eline düşmemesi için Ziraat Bankası ve tarım-kredi kooperatiflerine olan borçlarının ertelenerek, zararının hiç değilse bir kısmının afet kapsamında karşılanmasını isteyen Mehmet Akın Doğan, “Çiftçi borcunu ödeyemediği zaman tüm sektör mağdur olacak. Zirai ilaç bayileri, fideciler, çiftçiye vadeli mazot veren petrol istasyonları, hepsi bundan olumsuz etkilenecek” diye konuştu.
İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ RAPOR HAZIRLIYOR
Üreticilerin sorunlarını tek tek dinleyen Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Muhammet Ali Tekin de poyrazdan zarar gören ekili alanlarda gerekli hasar tespit çalışmalarını yaptıklarını belirterek, bu konuda bir rapor hazırlayıp, öncelikle borçların ötelenmesi, sonrasında çiftçinin zararının bir bölümünün karşılanması için Bakanlık nezdinde görüşmeler yapacaklarını ifade etti.
Konuyu TARSİM’le de görüştüklerini, aşırı sıcaklar nedeniyle oluşan zararın sigorta kapsamına alınması ile ilgili onlara da bir rapor sunacaklarını kaydeden Tekin, “TARSİM yetkilileri ‘raporu yollayın, değerlendirmeye alalım’ dediler. Bu sene değerlendirmeye alırlar mı? Onu bilemiyoruz. Alınması için şu an uğraşıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Bu yıl doğal afetlerden 400 bin dönüme yakın arazi etkilendi”
Bu yıl don, aşırı sıcak ve poyraz gibi doğal afetlerin hepsinin üst üste geldiğini belirten Tekin, şöyle devam etti:
“80 yıl sonra ilk kez Türkiye’de böyle bir sıcak olmuş. Bütün karpuz, kavun, narenciye hepsi bu iklim şartlarından olumsuz etkilendi. Yaptığımız tespitlere göre Adana’da bu sene içerisinde doğal afetlerden dolayı 400 bin dönüme yakın arazi zarar görmüş durumda. Bu zarar narenciyeden tutun karpuz, kavun, domatese kadar hepsini kapsıyor. Şu anki karpuz üreticisinin zararı da gerçekten çok büyük. Buradaki tek bir çiftçinin zararı belki de küçük bir ilçenin böyle afetlerde yaşadığı zarardan büyük. Biz bunun bilincindeyiz ve gerekli çalışmaları yapacağız.”
“Çiftçimiz için Ankara’dan destek talep edeceğiz”
İl Müdürü Muhammet Ali Tekin, raporu Ankara’ya sunup, zarar gören çiftçi için destek talebinde bulunacaklarının da altını çizerek, “Kış mevsiminde Mersin’de seraları sel aldı. Daha sonra devletimiz zarar gören çiftçilerimize, zararları ölçüsünde belli bir ödeme yaparak yardımda bulundu. Bizler de böyle bir talepte bulunduk don olayı sonrası. Şimdi yeniden talep edeceğiz. Belki zararın hepsi karşılanmasa bile verilecek destek çiftçimiz için can suyu olacaktır” dedi.
