Karaisalı kaç meclis üyesi çıkaracak? Kontenjan ne demektir?Tüm bu soruların cevabını veriyoruz: Yaklaşan yerel seçimler, yeni model büyükşehir belediye meclislerinin nasıl oluşacağı konusunda bir takım kafa karışıklıklarında içeriyor. Biz bu minvalde bu konudaki iki yazıda, bu konudaki önemli gördüğümüz hususlara değinmek istiyoruz. Bu minvalde, bilgilendirme amaçlı hazırladığımız bu yazı da öncelikle, büyükşehirlerdeki ilçe belediye meclislerinin oluşumuna, sonrasında büyükşehir belediye meclislerinin oluşumuna seçim hukuku ilkeleri çerçevesinden bakacağız.Büyükşehirlerde artık il genel meclisi olmayacak. Bunun yerine, ilin tamamını kapsayan yetkilere haiz, bir büyükşehir belediyesi bir de, yetkileri eskisinden farklı olarak ilçe sınırlarının sadece kent merkezi ile sınırlı kalmayan ve artık köyleri de içeren ilçe belediyeleri olacak. Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlıkları için, kırsal-kentsel ayrımı yapılmaksızın herkes oy kullanacak. Hal böyle olunca seçimlere ilişkin bir takım bilinmeyenler ya da yanlış bilinenler olması mevzuu irdelememizi gerektirdi. Büyükşehirlerdeki, İlçe Belediye Meclislerinin Oluşumu!İlçe belediye meclisi üyeleri; seçimi tek dereceli ve nispi temsil yolu ile olmakta ve üyeler beş yıl için seçilmektedir. Belediye meclisine seçilebilmek için en az ilkokul mezunu olmakve 25 yaşını da bitirmiş olmak şartı aranmaktadır. Belediye başkanı hem kendi ilçe meclisinin hem de Büyükşehir’in doğal üyedir. İlçelerde, nüfusu 10.000’e kadar olanlar için 9, 10.000 - 20.000’e kadar olanlar için11, 20.001 - 50.000’e kadar olanlar için15, 50.001 - 100.000’e olanlar için25, 100.001 - 250.000’e kadar olanlar için31, 250.001 - 500.000’e kadar olanlar için37, 500.001 - 1.000.000’e kadar olanlar için45, 1.000.000’dan fazla olanlar için55 üye seçilecektir. Şöyle bir örnek verirsek, nüfusu 40.000 olan bir ilçe, 15 asıl belediye meclis üyesi çıkaracaktır. (Karaisalı gibi) Bu ilçede Seçmen sayısının15.000, Geçerli oyların toplamının 13.500, Kontenjan Üye Sayısının 2, Seçime katılan siyasi parti sayısının 6, Seçime katılan bağımsız aday sayısı 2 olduğunu kabul edelim. A. Partisi : 6.000, B. Partisi: 1.400, C Partisi: 1.800, D Partisi: 500, E. Partisi: 600, F. Partisi:2.900 oy almış olsun. bağımsız adaylardan B1’in 210 ve B2’nin ise 90 oy aldıklarını varsayalım.(YSK’nın bir kararından örneklenmiştir) Seçim sonuçları aşağıda belirttiğimiz işlem sırasına göre tanzim olunacaktır. 1. Adım : "Seçim çevresinde kullanılan geçerli oyların toplamı" yazısının karşısına (13.500) sayısı yazılır. 2. Adım : "Onda birlik baraj sayısı" yazısının karşısına, geçerli oyların 10'a bölünmesi suretiyle (1.350) sayısı yazılır. 3. Adım : Seçime katılan siyasi partilerin adları alfabe sırasına göre ilgili bölüme, bağımsız adayların soyadları ve adları siyasi partilerin altında ayrılmış olan yere yazılır. 4. Adım : A Partisinin karşısına 6.000, B Partisinin karşısına 1.400, C Partisinin karşısına 1.800, D Partisinin karşısına 500, E Partisinin karşısına 600, F Partisinin karşısına 2.900, bağımsız aday KAYA Ali’nin karşısına 210 ve bağımsız aday DEMİR Mehmet’in karşısına 90 sayıları yazılır. Hepsinin karşısına baraj sayısı (1.350) yazılır. 5. Adım : Siyasi partilerin ve bağımsız adayların aldığı geçerli oylardan baraj sayısı çıktıktan sonra geriye oyu kalan A Partisinin 4.650, B Partisinin 50, C Partisinin 450 ve F Partisinin 1.550 oyu çizelgedeki son sütuna yazılır. D Partisi ile E Partisinin ve bağımsız adayların karşısına çizgi çekilir. 6. Adım: Buna göre barajı aşan A B C ve F partileri arasında dağılım yapılacaktır. Diğerleri tasnif dışı kalmıştır. 7.Adım: Bu ilçede toplam 15 belediye meclis üyesi seçilecektir. Lakin, 2 üye kontenjan olacağı için dağılım, bu kontenjan üyeler çıktıktan sonra yapılacaktır. Buna göre, 13 sayısı üzerinden dağılım yapılmalıdır. 8.Adım:Geçerli oylardan baraj sayısı çıktıktan sonra kalan sayıları (4.650, 50, 450, 1.550) yazılır, devamına da bu sayıların önce bire, sonra ikiye, sonra üçe (2 kontenjan üyeliği çıktıktan sonra kalan sayı olan 13'e kadar) şeklinde bölünmesi sonucu bulunan paylar ilgili bölümlerindeki hanelere yazılır. 9. Adım: Üye sırasına göre, üyeliklerin hangi partiden çıktığının listenmesi işlemi yapılacaktır. Buna göre, bölümlerden kalanlar için en yüksek oyu olana üyelik verilir. Buna göre, 1.sıra üye, A Partisi Kontejanı 2.Sıra A Partisi Kontejanına verilir ve 3. Sıradan başlanır. Böylece, 3,4,5.Sıra meclis üyesi, A Partisine, 6.sıra ise F partisine, 7., 8., 9., A Partisine, 10. Sıra ise F partisine gidecektir. 11.,12, 13. Sıra A Partisinin, 14.sıra F Partisinin, son sıra ise yine A Partisini olacaktır. 10. Adım: Yedek üyeler için de aynı yöntemle, yanın sıralamaya dikkat edilerek dağılım yapılacaktır. İlçe Belediye Meclisi Üyeliği İçin İkamet Şartı Var mıdır? En fazla tartışılan konuların başında bu husus gelmektedir.Bir kimsenin bir ilçeden belediye meclis üyesi olabilmesi için böyle bir şartı taşıması gerekmez. Köy muhtarlığı için altı ay ikamet şartı aranırken belediye meclis üyeliği ve belediye başkanlığı için aday olduğu beldede ikamet etme zorunluluğu aranmamaktadır.Nitekim Yüksek Seçim Kurulunun verdiği kararında; (YSK Karar No: 2405 Tarih. 14.07.2004) “2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun seçilme yeterliliği başlığını taşıyan 9’uncu maddesinde; 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11’inci maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla yirmibeş yaşını dolduran her Türk vatandaşının belediye başkanlığına, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliğine seçilebileceği belirtilmiştir. Belediye başkanlığına, il genel ve belediye meclisi üyeliğine seçilebilmek için 2972 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinde ve atıfta bulunulan 2839 sayılı Kanunun 11. maddesinde belirtilen şartlar arasında, muhtarlık seçimlerinde olduğu gibi bir bağlayıcılık ve koşul bulunmamaktadır. Şayet bir koşul olsa idi Kanuni bir düzenleme yer alması gerekirdi. Yüksek Seçim Kurulunun yerleşmiş içtihatları da bu yöndedir” denilerek belediye başkanının seçildiği yerde (beldede) ikamet zorunluluğu olmadığı için yapılan itirazı reddetmiştir. İlçeleri Kontenjan Üye Sayısı Kaçtır? Yapılan aday tespitinde belediye başkanlığı için bir aday, belediye meclisi üyeliklerine o seçim çevresi için tespit edilen üye adedi kadar belediye meclis üyesi asıl ve yedek olarak ayrı ayrı belirlenir. Siyasi partiler, belediye meclis üyeliği için kontenjan adayı gösterebileceklerdir. Kontenjan adayı gösterilen bu seçim çevrelerinde geçerli oyların en çoğunu almış olan siyasi partinin kontenjan adayları belediye meclis üyeliğini kazanmış olurlar. Yani kontenjan adayı demek, ilçe de belediye başkanlığını kazanan adaya verilmiş bir “bonus” mahiyetindedir. Belediye meclisi üye sayısı 9 ve 11 olan meclisler için 1, 15 olanlar için 2, 25 ve 31 olanlar için 3, 37 olanlar için 4, 45 olanlar için 5, 55 olanlar için ise 6 kontenjan adayı belirlenecektir. Kontenjan adayı adayların sıralamasına dahil edilmeyerek aday listelerinde kontenjan adayı olarak ayrıca yazılır. Siyasi partiler kontenjan adaylarını merkez yoklaması ile tespit ederler. Ancak, merkez karar ve yönetim organları bu yetkisini il veya ilçe yönetim kurullarına devredebilirler. Siyasi Partiler kontenjan adaylarını aday listesinde yer vermek suretiyle ilçe seçim kurullarına bildirirler. Kontenjan adayları aday listelerinde de yedek adaylardan sonra ayrıca yazılır. Yani birinci sırada yazılı isim aslında kontenjan adayından, adaylarından sonra gelen ilk isimdir. Kontenjan adayları önceliklidir. Büyükşehir Meclisi nasıl oluşacak? Bilinenin aksine, büyükşehir meclisi için ayrıca aday olunan bir seçim yoktur. Her ilçeden seçilen ilk 1/5 üyenin sırasıyla, büyükşehir belediye meclisine aktarılması ile oluşur.Buna; doğal üyeler olan büyükşehir belediye başkanı ve ilçe belediye başkanları da eklenir. Böylece büyükşehir belediye meclisi oluşur.İlçe meclislerinden gelen sıralamada öncelik kontenjan üyelere aittir sıralama ondan sonrası için devam eder. Yukardaki örneğimize göre devam edersek, 15 üyeli bir ilçe meclisi, seçime göre kazanmış 1/5 oranına tekabül eden ilk üç ismi belediye meclisine gönderecektir. A Partisinin 2 kontenjan üyesi ile, yine A Partisinin 1.sıra meclis üyesi büyükşehir belediye meclisine gidecektir. Buna ilaveten A partisinden seçilen belediye başkanı da bunlara katılacaktır. Böylece bu 4 kişi ilçeyi büyükşehir belediye meclisinde temsil edecektir. Kontenjan Üye Önceliklidir! Yüksek Seçim Kurulu, Büyükşehir Belediye Meclisine gidecek üyeler arasından Kontenjan üyenin evleviyetle gideceğine hükmetmiştir. Buna göre kararda “…siyasi partilerce gösterilmiş bulunan kontenjan adaylığından belediye meclisi üyeliğine seçilenlerden birinci sıradakilerin, aynı Kanunun 6’ncı maddesinde belirtilen oranla sınırlı kalmak kaydı ile büyükşehir belediye meclisine katılacağı, hükümlerine yer verilmiştir. Bu yasal düzenlemeler göz önünde bulundurularak, ilçe ve ilk kademe belediye meclisi üyeleri arasından seçilmiş sıralarına göre ve kontenjandan seçilene öncelik verilmek suretiyle Büyükşehir Belediye Meclisi Üyelerinin belirlenerek ilgili mercilere bildirilmesi gerekmektedir (YSK, K.2509)” denmiştir. Boşalan üyelik nasıl dolacak? Üyeler arasında bir boşluk (istifa, ölüm vs) oluşunca, ilk yedek bunun yerine geçecektir, burada kontenjanlar arası bir sıra söz konusu değildir. Nitekim; Yüksek Seçim Kurulu bir kararında;“Kurulumuza verilen evrakın incelenmesinden; …1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 15/05/2007 tarih ve 2007/143 sayılı kararında; … Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeliğinden istifa eden K’nın 1. kontenjan sırasından seçilmiş olduğu, 1. kontenjan üyenin istifa etmesi halinde yerine 2. kontenjan üyesinin gelmesi gerektiği, yasada öngörülen kontenjan üyesinin mutlaka büyükşehirde temsili gerektiği, kontenjan üye dışında kalan meclis üyelerinden birinin veya kontenjan üyelerinin tamamının istifa etmeleri halinde istifa edenin yerine, sonraki üyenin görev almasının mümkün olacağı, seçilenleri gösterir sonuç çizelgesine göre 1. kontenjan üyesinin yedeğinin H olduğu ve Büyükşehir Belediye Meclisi Üyeliğinden istifa eden K’nın yerine…İlçe Belediye Meclisi Üyesi 2. Kontenjan Üyesi H’ın gelmesi gerektiği, … İl Seçim Kurulunun 17/05/2007 tarih ve 2007/50 sayılı kararında ise; 2972 sayılı Mahalli İdareler Kanununun 23/a – c/son maddesi gereğince, 1. kontenjan üyesi K’dan boşalan büyükşehir belediye meclisi üyeliğinin yerine 2. kontenjan üyesi.H’ın büyükşehir belediye başkanlığına bildirilmesi ile ilgili ….1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının söz konusu kararının yerinde olduğu ve yasa gereği kontenjan adayının Büyükşehir belediye meclis üyeliğine geçmesi gerektiğinden itirazın reddine karar verildiği, anlaşılmaktadır. Oysa Şahinbey 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 02/04/2004 gün ve 2004/236 sayılı yazısı ekinde, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilen ve Büyükşehir Belediye Meclisine seçilen asıl ve yedek üyeleri gösteren liste 2972 sayıl Yasanın 6 ve 24. maddelerine uygun bulunup, bu listeye göre, istifa eden asıl üye K’nın yerine, 1. yedek üye ER’ın isminin bildirilmesi gerekmektedir.”(YSK, K.301) |
1390 kez okundu |
Yorumlar |
AKP Lİ ARKADAŞLAR İYİ DÜŞÜNÜN! 21/02/2014 20:32 Akp li ve oy vermeyi düşünen arkadaşlar sizlere birkaç şey hatırlatmak istiyorum. Bebek katilini kürtlerin lideri diyen akp li bir başbakan yard.olduğunu, Şanlıurfa da kesin seçimi alacağı Akp adayı yerine neredeyse kaybedeceği kesin gözüken Valiyi aday yaptı, karşısında Devlet ve Tayyip beyin hükümetine s... çeken Osman Baydemir aday, Adana da Karaisalılı Abdullah veya Adana lı yiğitler varken gidip Diyarbakırlı APO aday yapıldı. Bdp Büyükşehir de adayını geri çekti. Bdp eşgenelbaşkanı seçimlerden sonra özerklikten bahsediyor, hükümetten tık yok. Devletin kurumu, bizim paramızla kurulan Anadolu ajansı bebek katilini terör örgütü lideri yerine ömür boyu hapse mahkum edilmiş kürt lider diyecekmiş, hükümetten kimse ses çıkarmıyor, sizce bunlar hayra alemetmi? Karaisalı da kime verirseniz verin ama büyükşehirde iyi düşünün arkadaşlar. Misafir - Karaisalılı |
|
|
| Vahit Şahin | |
| KARAİSALI GAZETESİ ARŞİVİMDEN (7) | |
|
|
| M. Demirel Babacanoğlu | |
| ÜNAL ŞÖHRET DİRLİK | |
|
|
| Oğuz Adem Selçuk | |
| BÜYÜKŞEHİRLERDE MUHTARLIK KALDIRILMALI | |
|
|
| Yılmaz Aydoğan | |
| YEREL SEÇİMLERDE TARSUS | |
|
|
| Ziya Polat | |
| GÖRMEK ve BAKMAK | |
|
|
| Halil Atılgan | |
| BİR EKMEĞİN HİKÂYESİ[1] | |
|
|
| Osman Çevik | |
| BİR KUTLU DOĞUM | |
|
|
| Mustafa Ünaldı | |
| BU TURNUVA İNANILMAZ BİR AŞAMAYA GELECEK | |
|
|
| konuk yazar | |
| SER VERİP SIR VERMEYEN YİĞİT İBRAHİM KAYPAKKAYA | |
|
|
| yağbasan tenhesi | |
| KARAİSALI’NIN ADAMI, ZORLA DELİ EDER ADAMI | |